Göz Sağlığı Bu bölümde miyopi, hipermetropi, presbiyobi, astigmatizm ve glokom gibi görme kusurları ve bunların mercekler, lensler ve ameliyatla nasıl tedavi edildikleri hakkında ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz. MİYOPİ Miyopi uzağı görememedir. Miyopide genellikle göz küresinin ön-arka çapı normalden uzundur. Gözün belirli bir uzaklığın ötesindeki nesneleri odaklayamamasına miyopluk denir. Miyopide genellikle göz küresinin ön-arka çapı normalden uzundur ve mercek, belirli bir sınırın ötesinde eğriliğini azaltamaz. Miyopi, gözlükle düzeltilebilir ve genellikle başka bir soruna yol açmaz. Patolojik miyopide ise görme kusuru ilerler, ağtabakada bazı bozukluklar ortaya çıkar. Hipermetropi Hipermetropi yakını görememedir. 45 yaşından sonra göz bozukluğu olmayan kişilerde ortaya çıkan yakın görememe kusuru ile karıştırılmamalıdır. Hipermetropide göz küresinin ön-arka çapı normalden kısadır. Bu nedenle, mercekte kırılan ışınlar, ağ tabakanın(retina) üstü yerine arkasındaki bir noktada odaklanırlar. Işınların ağ tabakası üzerine düşmesi için mercek eğriliğinin artması gerekir. Merceğin eğriliğini, kirpiksi kasın kasılması düzenler. Ancak mercek belirli bir sınırın ötesinde eğriliğini arttıramadığı için, hipermetrop göz yakın nesneleri odaklayamaz. Bu nedenle, hipermetroplar gazeteyi uzakta tutarak okurlar. Ayrıca göz küresinin ön-arka çapı kısa olduğundan, mercek uzak nesneler için eğriliği arttırır. Sonuçta SİLİER kasın, hiçbir zaman tam gevşeyemediğinden, baş ağrısına neden olur. Presbiyobi Normal kişilerde 45 yaşından sonra ortaya çıkar. Göz merceğinin esnekliği, yaşla birlikte değişir. Çocuklukta çok esnek olan mercek yıllar geçtikçe bu özelliğini yitirir ve 70 yaşına doğru neredeyse hiç esnekliği kalmaz. Mercek sertleştikçe, değişik uzaklıklar üzerinde odaklama güçleşir. Yaş ilerledikçe göz giderek daha uzaktaki nesneleri odaklayabilirken, yakındaki nesneleri ağ tabakası üzerinde odaklayamaz. Bu nedenle, sağlıklı gözde net görülen en yakın nokta 20 yaşlarında yaklaşık 17 cm iken, 45 yaşından sonra ise yaklaşık 40 cm kadardır. Yaşlılığa bağlı görme kusuru başlangıçta pek fark edilmez. Yapay ışıkta küçük harfleri odaklamada güçlük çekilir. Hasta daha sonra yakında bulunan yazıları okuyamamaya başlar. Bir süre sonra gazete gözden uzaklaştırıldığında yazıların daha rahat okunabildiği fark edilir. Ama bu kez de küçük puntolu yazıları okumak güçleşir. Astigmatizm Yarım küre şeklinde olan gözün en dış tabakası kornea oval hal alır, göz küresinin eğriliği her yönde aynı değildir. Astigmatizm sıklıkla miyopi ve hipermetropi ile birlikte görülebilir. Nesneler kişide astigmatın olduğu tarafa uzamış olarak gözükebilir. Gece ışıklarında dağılmalar olur. Glokom (Göz tansiyonu) Görme yetisini kaybettirebilen bu rahatsızlığın halk arasındaki adı göz tansiyonudur. Göz içi basıncının normal değeri 10-20 mmHg kadardır. Göz tansiyonunun yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkan görüş bozukluğu yada görme duyusunda azalmayı kişi fark ettiğinde görme duyusunun % 90 kaybetmiş demektir. Göz içi basıncının yükselmesi ile görüntüyü beyne ulaştırma görevini üstlenen görme siniri hasar görür ve görme sinirindeki tahribat zamanında kontrol altına alınmazsa, görme alanında daralması ve görüş azalması ortaya çıkar. En sık rastlanan açık açılı glokom en az belirti veren glokom türüdür. Görmede belirgin azalma ve ağrı hissedilmediğinden bu glokom çok geç fark edilir. hastalığın erken teşhis edilmesi bir göz uzmanı tarafından yapılan rutin göz muayenesi taraması ile mümkündür. Mercekler Görme bozukluklarının düzeltilmesinde çeşitli mercek tipleri kullanılır: Miyop bir gözün ön-arka çapı normalden uzun olduğundan, göz merceği belirli bir uzaklığın ötesindeki nesneleri ağ tabakada odaklayamaz. Bu durumda ıraksak mercekler kullanılarak, uzaktaki görüntünün ağa tabaka üzerinde doğru odaklanması sağlanır. Miyopide düzeltme Hipermetroplarda ise gözün ön-arka çapı normalden kısadır. Göz merceği yakındaki nesnelerin görüntülerini ağtabakanın üzerine düşürecek kadar eğriliğini değiştiremez. Böylece, görüntü ağ tabakanın arkasında oluşur. Yakınsak mercekle, kırılma derecesi artan ışınların toplanacağı odak uzaklığı kısalır ve görüntü ağ tabakanın üzerine düşer. Hipermetropide düzeltme Saydam tabaka eğriliğinin düzensizliğine bağlı bir görme kusuru olan astigmatizmin düzeltilmesinde silindirik mercekler kullanılır. Astigmatizmde, saydam tabaka üzerinde birbirini dik olarak kestiği varsayılan iki eksenin eğriliği birbirinden farklıdır. Böylelikle paralel iki ışık demeti, merceğin odağında bir nokta değil, çizgi oluşturur. Bu ise görüntünün bozulmasına yol açar. Silindirik mercekler bu iki eksende eğrilik farkını, her eksen için farklı güçte kırarak ortadan kaldırır. Bazı durumlarda, merceklerin güneş gözlüğü işlevi de görerek göze gelen ışınları süzmesi istenir. Bu amaca uygun çeşitli renkli mercekler vardır. Bunlar, ışık tayfının bütün dalga boylarını belirli ölçüde emerek ışık şiddetini azaltabilir. Tayftaki ışınların bir bölümünü geçirmeyen renkli mercekler de vardır. Bazı mercekler ise morötesi ışınları emer. Kayakçılar, morötesi ışınların zararlı etkisini önlemek için bu mercekleri kullanırlar. Kontak lensler Saydam tabakanın üzerine yerleştirilen ve gözde uzun süre kalabilen mercekler kontak lens ya da lens olarak adlandırılır. Kontak lens takılmadan önce, göz hekiminin gerekli incelemeleri yapması gerekir. Saydam tabakanın eğriliği ile ilgili çeşitli ölçümler yapılarak, lensin göze uyumluluğu sağlanmalıdır. Kontak lenslerle ilgili ağır yan etkilere ender rastlanır. Uzun süre gözde kalmasına bağlı olarak kontak lensin örseleyici etkisi ortaya çıkabilir. Ancak kuralına uygun kullanım ve belirli bir alışma süreci sonunda çoğu zaman bazı sorunlar ortadan kalkmaktadır. Lens Çeşitleri: - Sert Lensler - Yumuşak Lensler - Gaz Geçirgen Sert Lensler Sert Lensler ARTIK ÜRETİLMEMEKTE VE KULLANILMAMAKTADIR. - Elli yıl kadar önce geliştirilen ilk başarılı kontakt lensler, ticari adı pleksiglas olan polimetil metakrilattan üretilmiştir. - Epeyce büyük olan ve göze güçlükle takılan ilk sert lensler, saydam tabakayı ve göz akının önde kalan bir bölümünü kaplıyorlardı. Sonraları yalnızca saydam tabakayı kaplayan daha küçük lensler yapıldı. - Sert lensler, özellikle astigmatizmde iyi görüntü sağlamaları, kolay temizlenmeleri, dayanıklı olmaları nedeniyle çok yaygınlaştı. Yumuşak Lensler Hidroksietil metakrilat gibi yapay organik bileşiklerden üretilen esnek yapılı yumuşak lenslerin, sert lenslere göre önemli üstünlükleri vardır; bunlar daha kolay takılır ve uyum süreleri daha kısadır. Saydam tabakada şişmeye neden olmadan uzun süre gözde kalabilirler. Bu lenslerin kullanımı çok rahattır ve şu an dünyada lens kullananların %95'i bu lensleri kullanmakadır. Lense alışma süresi çok kısadır. En önemli sorunu tüm lenslerde olduğu gibi hijyen kurallarına dikkat etmektir. Lens takıp çıkarmadan önce muhakkak ellerin yıkanması gereklidir. Kontak lense bağlı göz enfeksiyonları, saydam tabakanın dış yüzeyinde zor iyileşen ağrılı yaralara (saydam tabaka ülseri) yol açabilir. Saydam tabaka ülseri, kalıcı hasar oluşumuna ve buna bağlı görme kaybına yol açabilir. Dolayısıyla hangi tip olursa olsun lens takan kişilerin gözünde başlayan kızarma ve ağrı, hemen göz hekimine başvurulmasını gerektiren belirtilerdir. Gaz Geçirgen Yarı Sert Lensler Gaz geçirgen sert lensler, saf silikon ya da selüloz asetat butirat gibi maddelerden üretilir. Yüksek görüntü kalitesi, dayanıklılık ve temizleme kolaylığı yönünden sert lenslere benzemekle birlikte, bunların yüzeyinden oksijen ve karbondioksit geçer. Saydam tabaka, temas ettiği havayla doğrudan solunum yaparak hava ile gaz alışverişinde bulunduğundan, lensten gaz geçişi önemli bir konudur. Saydam tabakanın damarları olmadığından, bu dokunun oksijen gereksinimi havadan sağlanır. Ayrıca gaz geçirgen sert lensler, sert lenslerden daha esnektir, ısıyı da daha kolay iletirler. Bu özellikleri, uzun süreli kullanımda önemli birer üstünlüktür. Gaz geçirgen sert lensler, rahatlık sıralamasında yumuşak lenslerle sert lenslerin arasında yer alır. Cerrahi tedavi Gözlük ve temas camı kullanmak istemeyenlerde korneaya uygulanan cerrahi yöntemlerle, kırma kusurlarının düzeltilmesi özellikle günümüzde büyük aşama göstermektedir. Uygulanan tedavilerin arasından en sık sözü edilenler: - Radial Keratotomi Miyopi tedavisinde uzun yıllar kullanılan bu yöntemle kornea üzerinde kesiler yapılarak, korneaya kalın kenarlı mercek şekli verilir. - Excimer laser Laser ışınları yardımıyla, kornea merkezi doku ablasyonu yapılarak düzleştirilir. Kornea üst tabakası mekanik yöntemlerle uzaklaştırılır ve miyopi bu şekilde düzeltilir. Astigmatizm de miyopi ile birlikte veya tek başına, excimer laser ile tedavi edilebilir. Hastanın gözleri operasyondan sonra kapatılır. Gözün epitel dediğimiz üst dokusu oluşuncaya kadar (maksimum 48 saat) hasta ağrı duyar. - Lasik 10 dereceye kadar olan yüksek miyoplarda ve 3- 4 dereceye kadar olan hipermetroplarda başarı ile uygulanabilmektedir
Optik Ürünler
Güneş Gözlükleri
